ΠΕΡΠΑΤΑΜΕ ΜΑΖΙ ΒΑΝΕΣΑ; // ΔΕΝ ΠΕΙΡΑΖΕΙ ΑΛΕΞ

Δύο βιβλία χωρίς λόγια (silent books) για την ενσυναίσθηση, την κατανόηση, τη δικαιοσύνη στην ομάδα, τη φιλία

ΠΕΡΠΑΤΑΜΕ ΜΑΖΙ ΒΑΝΕΣΑ
ΔΕΝ ΠΕΙΡΑΖΕΙ ΑΛΕΞ - Εκδόσεις Ψυχογιός

Προσωπική άποψη/φωτογραφίες: Ειρήνη Κούτμου

     Τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας οι μικροί αναγνώστες έχουν την ευκαιρία  να γνωρίσουν τα βιβλία χωρίς λόγια (silent books). Σ' αυτά οι εικόνες καταλαμβάνουν ολόκληρη τη σελίδα και περιγράφουν την ιστορία χωρίς συνοδευτικό κείμενο. Η αφήγηση έχει φυσικά τη δική της δύναμη και επιδραστικότητα μα δεν λείπει από τα βιβλία αυτά γιατί ο ίδιος ο αναγνώστης γίνεται αφηγητής παρατηρώντας τις εικόνες κι ανακαλύπτοντας μαζί με τις δράσεις τα συναισθήματα και όλες τις μικρές λεπτομέρειες που συνθέτουν την εκάστοτε ιστορία. 

    Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι από την πρώτη στιγμή που ο άνθρωπος ένιωσε την ανάγκη να διηγηθεί ιστορίες το έκανε μέσα από τις εικόνες. Με ένα βιβλίο χωρίς κείμενο, ακόμα και ένα πολύ μικρό παιδί -που δεν εχει κατακτήσει τη δεξιότητα της ανάγνωσης- μπορεί να "αναλάβει" να διαβάσει και να εξηγήσει όσα συμβαίνουν εκεί,  παρατηρώντας και βγάζοντας συμπεράσματα.

  Από τις εκδόσεις Ψυχογιός κυκλοφόρησαν δύο νέα βιβλία χωρίς λόγια με πρωταγωνιστές τους μαθητές ενός σχολείου. Τα παιδιά συναντιούνται στην τάξη, στην αυλή, στο δρόμο και στη γειτονιά. Αλληλεπιδρώντας μεταξύ τους εκφράζουν το χαρακτήρα τους και αναζητούν ισοοροπίες στις φιλίες τους και στην ομάδα. 

☆ΠΕΡΠΑΤΑΜΕ ΜΑΖΙ ΒΑΝΕΣΑ; - 

Η ιστορία μιας απλής πράξης καλοσύνης

Είναι η πρώτη μέρα της  Βανέσας στο καινούργιο της σχολείο. Δεν γνωρίζει κανέναν και κάθεται μόνη ενώ γύρω της οι συμμαθητές παίζουν και κάνουν συντροφιά μεταξύ τους. Η Βανέσα είναι διστακτική να τους πλησιάσει και τα πράγματα γίνονται χειρότερα όταν ένα αγόρι της επιτίθεται λεκτικά. Ένα κορίτσι που παρακολουθεί τη σκηνή στεναχωριέται που έμεινε αμέτοχη.

Στο σπίτι της το σκέφτεται καλύτερα και αποφασίζει να μιλήσει στη Βανέσα και να τη συστήσει στην τάξη!

 Πόσα και πόσα παιδιά θα μπορούσαν να ταυτιστούν με τη Βανέσα, με το συνεσταλμένο παιδί που υφίσταται λεκτικό μπούλινγκ από συμμαθητή της.

 Παρόλες τις πολλές συζητήσεις που γίνονται στις μέρες μας για το σχολικό εκφοβισμό και τη σημασία της ενσυναίσθησης συνήθως οι προβολείς πέφτουν στο θύμα και το θύτη. Η ιστορία της Βανέσας ωστόσο φωτίζει με λιτό και σαφή τρόπο το ρόλο του παρατηρητή, του διπλανού, εκείνου που βλέπει, που ακούει αλλά δεν μιλάει. Από όσους βρίσκονταν κοντά στο περιστατικό μόνο ένα κορίτσι ένιωσε ότι το αφορά, ένιωσε άσχημα για την αμέτοχη στάση της και για τη νέα συμμαθήτριά της που πέρασε μια άσχημη πρώτη μέρα στο σχολείο. 

   Όταν ο παρατηρητής αποφασίσει να δράσει όλα αλλάζουν. Χωρίς συγκρούσεις, χωρίς λεκτική παρέμβαση, μόνο με το χαμόγελο, το καλωσόρισμα, τη θετική διάθεση, θα φέρει το συνεσταλμένο, καινούργιο παιδί στην παρέα που θα γίνει αργότερα προστατευτική ασπίδα για το νέο φίλο-η απέναντι σε κάθε κακοποιητική συμπεριφορά.

Στο τέλος του βιβλίου διαβάζουμε συμβουλές των συγγραφέων για τα παιδιά (Πως τα βοηθήσεις κάποιον που έχει πέσει θύμα εκφοβισμού) και για τους ενήλικες ένα βοηθητικό παράρτημα με λεξιλόγιο που θα βοηθήσει στην ανάγνωση του βιβλίου.

                                                                              ❋

☆ΔΕΝ ΠΕΙΡΑΖΕΙ ΑΛΕΞ - Μια ιστορία για την κατανόηση

Ο Άλεξ είναι ατομιστής, θέλει να κρατάει συνέχεια τη μπάλα ακόμα και στο ομαδικό παιχνίδι και εκνευρίζει τους συμμαθητές του. Στην προσπαθειά του να αποφύγει την πάσα ρίχνει άγαρμπα τη μπάλα στις ζωγραφιές ενός άλλου παιδιού που πέφτουν στο νερό.

Όλα τα παιδιά θυμώνουν με τον Άλεξ, συμπονώντας το παιδί του οποίου οι ζωγραφιές χάλασαν. Κανένας πια δεν θέλει να παίζει με τον Άλεξ που μένει μόνος.. Όταν αποφασίζει να ζητήσει συγγνώμη  στον συμμαθητή του, εκείνος θα δείξει  κατανόηση και θα γίνει ο πρώτος που θα δώσει στον Άλεξ μια ευκαιρία να αποδείξει σε όλους ότι άλλαξε...

    Ένας Άλεξ υπάρχει σε κάθε σχολείο. Είναι το παιδί που είτε από υπερβολική αυτοπεποίθηση  είτε γιατί δεν έχει μάθει να μοιράζεται, δείχνει ατομισμό και εκνευρίζει την ομάδα. Όταν κάποτε η κατάσταση ξεφεύγει χρειάζεται η μεγαλοψυχία κάποιου άλλου για να μάθει το παιδί να παίζει πιο ήρεμα και πιο δίκαια. Είναι το "ζωηρό" παιδί, εκείνο που ενώ επιζητά την παρέα ωστόσο δείχνει ότι δεν ξέρει να παίξει δίκαια, θα κάνει τη ζημιά και θα σταθεί ύστερα αμήχανος απέναντι στα αποτελέσματα των πράξεών του. 

  Στο βιβλίο αυτό η δύναμη της συγγνώμης και η ισχύς της συγχώρεσης συνδυάζονται δείχνοντας στους μικρούς αναγνώστες ότι η ομαδικότητα, οι κανόνες της καλής συμπεριφοράς και του σεβασμού στη ζωή και στο παιχνίδι είναι κάτι που μπορούν να μάθουν όλα τα παιδιά και ακόμα περισσότερο ο ένας από τον άλλον.

Και εδώ, στο τέλος του βιβλίου διαβάζουμε συμβουλές των συγγραφέων για τα παιδιά (Τι να κάνεις όταν έχεις πληγώσει κάποιον και Τι να κάνεις οταν σε πληγώσει κάποιος) και για τους ενήλικες ένα βοηθητικό παράρτημα με λεξιλόγιο που θα βοηθήσει στην ανάγνωση του βιβλίου

❋

    Κοινοί παρονομαστές στα δύο βιβλία είναι η καλοσύνη, η αξία της δικαιοσύνης και της συγχώρεσης, η προστασία που μπορούν να προσφέρουν οι φίλοι σε όποιο από τα μέλη της ομάδας θίγεται, πληγώνεται και στεναχωριέται.

 

    Αν και στους τίτλους διαβάζουμε τα ονόματα της Βανέσας και του Άλεξ στην πραγματικότητα οι φίλοι και συμμαθητές τους είναι οι πρωταγωνιστές στις ιστορίες τους. 

    Το αγόρι που βλέπει τις ζωγραφίες του να χαλούν από τις απροσεξίες του Άλεξ είναι ο μόνος που συζητά μαζί του και του δίνει μια δεύτερη ευκαιρία να ξαναμπεί στη ομάδα ώστε να δεχτεί η παρέα να ξαναπαίξει μαζί του. Το κορίτσι που παρακολουθεί τη σκηνή της λεκτικής κακοποίησης της Βανέσα βασανίζεται από τη σιωπή της, αναζητά τρόπους να ενθαρρύνει τη συμμαθήτριά της στο να μη νιώθει μόνη και αβοήθητη. 

    Τα παιδιά αυτά με τη στάση τους κάνουν μια αξιακή παρέμβαση στα γεγονότα και στρέφουν το ενδιαφέρον της μικροκοινωνίας τους (αλλά και του αναγνώστη) στη θετική στάση και συμπεριφορά, στην ενσυναίσθηση που δεν εκφράζεται μονάχα ως σιωπηλή κατανόηση αλλά περνά σε δράση για το καλό όλων.

                                                                  

Πληροφορίες για τα βιβλία

Ηλικία 4+

κείμενο& εικόνες Kerascoët  

Εκδόσεις Ψυχογιός 

Α' ελληνική έκδοση: 2023

Βρείτε τις βιβλιοπροτάσεις μου και στα μέσα δικτύωσης

 

Instagram @biblia_gia_ta_paidia

Tik Tok @paidikaibiblio

Facebook @paidikaibiblio