Ο ΛΥΡΑΡΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΡΑΪΔΕΣ - ΣΕΙΡΑ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ

Η ελληνική μυθολογία είναι πλούσια, γεμάτη με μύθους και θρύλους που διασώζονται από τη γραπτή και προφορική μας παράδοση εδώ και χιλιάδες χρόνια. Υπάρχει όμως και η νεότερη μυθολογία αυτή που εμπνέεται από τα στοιχεία της φύσης και την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τα φαινόμενα και αποτελεί αμάλγαμα παλαιότερων θρύλων και νεώτερων αφηγήσεων. Μέσα από τη σειρά Ιστορίες Νεοελληνικής Μυθολογίας, γνωρίζουμε παραμύθια και θρύλους που βασίζονται στις παραδόσεις μας και αξίζει να τις γνωρίσουμε εμείς και με τη σειρά τους τα παιδιά μας.

Ο λυράρης και οι νεράιδες - Εκδόσεις Μεταίχμιο

Υπάρχουν φορές που αναζητάμε κάτι διαφορετικό για τα παιδιά μας. Κάτι που να έχει αναφορές στις ρίζες μας, με τρόπο ήσυχο και νοσταλγικό χωρίς να περιπλέκεται τόσο με την Ιστορία μα με τον πολιτισμό μας, μ'αυτο το αόρατο στοιχείο που μας διαμορφώνει μέσα από τους αιώνες.

Νομίζω πως περνάω μια τέτοια φάση και ψάχνω συνεχώς στο παρελθόν αφού δεν μπορώ τίποτα να πω άλλο στα παιδιά για το παρόν ούτε για το κοντινό μας μέλλον.

Έχοντας εν μέρη καταγωγή από την Κρήτη είναι λογικό, δεν μπόρεσα να προσπεράσω αυτό το εξώφυλλο καθώς το συνάντησα. Και με τον τίτλο Ιστορίες Νεοελληνικής Μυθολογίας, δε χρειάστηκε πολύ για να το αποκτήσω.

Είναι μια ιστορία που βασίζεται στους μύθους της Κρήτης σχετικά με την τέχνη της κρητικής λύρας. Μας μιλάει λοιπόν για ένα νεαρό λυράρη που δεν κατείχε καλά την τέχνη αυτή και παγίδευε τις νεράιδες για τις αναγκάσει με τρόπο και υπομονή να του μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις και το ταλέντο τους στο μαγικό αυτό όργανο. Μια παγίδα ωστόσο πολύ επικίνδυνη για τον ίδιο, αν οι νεράιδες τονε κατάφερναν να χάσει το μυαλό του

Δεν ξέρω αν μπορεί κανείς να μείνει ασυγκίνητο μπροστά στο μυθολογικό στοιχείο του λαού μας. Τις τέχνες, από τα αρχαία χρόνια, τις κατείχαν οι θεοί κι αν ήθελαν έστελναν τις Χάριτες να τις δανείσουν στον άνθρωπο, τον άξιο, τον ταπεινό. Αυτή η ταπεινότητα με συγκίνησε στο βιβλίο αυτό κι αυτή με συγκινεί και στην πραγματικότητα όταν βλέπω στο νησί μας τους λυράρηδες να παίζουν το μαγικό αυτό όργανο με το κεφάλι σκυφτό σα να μη θέλουν ακόμα και σήμερα να πλανευτούν απ' τις νεράιδες που κάποτε τους δίδαξαν την τέχνη τους. 

Δεν μπορώ να μιλήσω αντικειμενικά εδώ, με συγχωρείτε φίλοι μου. Το αγάπησα γιατί αγαπώ την Κρήτη. 

 

Πολύ ενδιαφέρον παρουσιάζει η μυθολογία που αφορά τις νεράιδες στον ελλαδικό χώρο. Όπως αναφέρει ο λαογράφος Νικόλας Πολίτης, οι νεράιδες όπως και οι Νύμφες των αρχαίων Ελλήνων, λούζονται τα μεσάνυχτα στα θερμά νερά κι ύστερα χορεύουν ακατάπαυστα κοντά σε ποτάμια και βουνοκορφές. Πολλές παραδόσεις θέλουν ένα ναρκόληπτο λυράρη να τους παίζει μουσική, ο οποίος ουσιαστικά ηταν νυμφόληπτος, μαγεμένος από τα πανέμορφα αυτά θηλυκά πλάσματα.

Όσοι γίνονται μάρτυρες του χορού των νεράιδων θεωρούνται από το λαό αλλαφροΐσκιωτοι. Ταυτόχρονα όμως πολλές παραδόσεις και όχι μόνο ελληνικές, θέλουν τις νεράιδες να είναι πλάσματα που μπορούν να γίνουν βίαια και ιδιαίτερα επικίνδυνα αν εκνευριστούν από τον άνθρωπο που έχουν αρπάξει ή αν νιώσουν ότι ενοχλούνται.

Ο "κύκλος στο σταυροδρόμι" είναι ένας ιδιαίτερα ζωντανός θρύλος στην κρητική προφορική παράδοση. Όπως ακριβώς περιγράφει η ιστορία του σημερινού βιβλίου, ο λυράρης που θέλει να τελειοποιήσει την τέχνη του στο παίξιμο της λύρας συχνά χρησιμοποιεί μυθικές ή μεταφυσικές δυνάμεις για να πετύχει το σκοπό του. Μεσάνυχτα στο σταυροδρόμι χαράζει με μαυρομάνικο μαχαίρι κύκλο στο χώμα και μπαίνει μέσα. Γύρω του εμφανίζονται γρήγορα οι νεράιδες που τον προκαλούν να βγει από τον κύκλο. Αν εκείνος παρασυρθεί από την ομορφιά και τα γλυκόλογά τους ή θα τον σκοτώσουν ή θα του πάρουν το μυαλό. Για να τον παρασύρουν του τάζουν να τον μάθουνε τα μυστικά της λύρας μα εκείνος αντιστέκεται. Όταν πια ξημερώνει οι νεράιδες έχουν γίνει ανυπόμονες για να μη της προλάβει το φως της μέρας οπότε ζητούν κάτι, οτιδήποτε πια από το νεαρό για να του μάθουνε τα μυστικά τους στη λύρα. Εκείνος βάζει την άκρη από το μικρό του δαχτυλάκι έξω από τον κύκλο και οι νεράιδες αμέσως τον πληγώνουν. Ύστερα όμως κρατούν την υπόσχεσή τους και σε λίγες στιγμές μόνο του μεταλαμπαδεύουν όλη τους τη γνώση για το τέλειο παίξιμο της λύρας.

Σε παραλλαγές της παράδοσης έξω από τον κύκλο είναι δαίμονες που αν ο λυράρης παρασυρθεί και τους μιλήσει θα του πάρουν για πάντα τη μιλιά ή/και το νου.

Οι παραδόσεις των νεράιδων φαίνεται πως σχετίζονται με τις νύμφες, τις άρπιες και τις γοργόνες των αρχαίων Ελλήνων. Σας άλλος Οδυσσέας λοιπόν ο λυράρης πρέπει να αντέξει και να κρατηθεί μέσα στον κύκλο και να μην παρασυρθεί από τις αιθέριες υπάρξεις που καραδοκούν να τον κατασπαράξουν ή σαν το Φάουστ κάνει μια συμφωνία με τα δαιμόνια για να αποκτήσει αυτό που δια καώς ζητά η ψυχή του.

Πηγές: Εφημερίδα Pancreta, Παραδόσεις,1904, Νικόλαος Πολίτης καθ.Παν/μιου Αθηνών-λαογράφος

Επισκεφτείτε τη σελίδα μας στο Instagram @biblia_gia_ta_paidia και δείτε σελίδες από το εσωτερικό του βιβλίου και σχόλια αναγνωστών και φίλων του βιβλίου.

Διεύθυση συνδέσμου:  https://www.instagram.com/p/CJyiqubFsd6/

Παιδί από 6 ετών

Εκδόσεις Μεταίχμιο - Σειρά Ιστορίες Νεοελληνικής Μυθολογίας

Συγγραφέας Αγγελική Δαρλάση

Εικονογράφος: Βασίλης Γρίβας

Σελίδες: 26

Α' Έκδοση: 2018

ISBN: 9786180312713