Ο Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Καθώς πλησιάζει στη χώρα μας η επαίτειος του ΟΧΙ μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά για το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο επιλέγοντας ωραία λογοτεχνικά βιβλία. Κάποια είναι παλaίοτερα, κάποια καινούργια, όλα όμως είναι σπουδαία και πολύ αγαπημένα μας!

Παιδικά και εφηβικά βιβλία με θέμα
το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο

Επιλογή βιβλίων - Σύνταξη κειμένου: Ειρήνη Κούτμου

Τα παιδιά μπορούν να γνωρίσουν την Ιστορία βρίσκοντας κίνητρο μέσα από τη λογοτεχνία. 

Είναι σημαντικό, ανάλογα με την ηλικία του να επιλέγουμε αναγνώσματα που  μπορούν να τραβήξουν το ενδιαφέρον του παιδιού και να μιλήσουν στην καρδιά του. Έτσι θα έχει τη δυνατότητα να δει την Παγκόσμια Ιστορία με μια εναλλακτική ματιά και να την κρατήσει στη μνήμη του με ένα τρόπο που δεν θα την ξεχάσει ποτέ.

1) ΤΑ ΚΙΤΡΙΝΑ ΚΑΠΕΛΑ - Εκδόσεις Πατάκης  

Ηλικίες από 5- 8 ετών

Στο πράσινο βοσκοτόπι ζουν ήσυχα κι ευτυχισμένα πρόβατα, κατσίκες, λαγοί και ένα σωρό άλλα ζώα. Μια μέρα ο κύριος Μπε ακούει τα πρόβατα να λένε πως από τα βουνά έρχονται τα άγρια θηρία που θέλουν να μαζέψουν όλα τα πρόβατα και να τα κλείσουν σε μέρη σκοτεινά. Τα αναγκάζουν μάλιστα ναφορούν όλα ένα κίτρινο καπέλο στο κεφάλι τους. 

Ο κύριος Μπε πρέπει να σώσει την οικογένειά του κι έτσι στέλνει κρυπτογραφημένο μήνυμα στο φίλο του λαγό που μένει σε ένα μακρινό νησί. Ο λαγός ξεκινά να τους φυγαδεύσει με άκρα μυστικότητα χωρίς να τον πτοήσουν οι κίνδυνοι του ταξιδιού και των άγριων θηρίων...📚

Η έμπνευση της Κέλλυς Ματθία - Κόβο για το το βιβλίο αυτό είναι συγκινητική. Τα πρόβατα συμβολίζουν τους Εβραίους που κυνηγήθηκαν λυσσαλέα από τους Ναζί στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (αμνοί που οδηγήθηκαν στη σφαγή). Τα κίτρινα καπέλα που αντικαθιστούν το αστέρι του Δαβίδ στο μπράτσο των Εβραίων, προβάλλουν  τον αμοραλιστικό στιγματισμό ενός μέρους της κοινωνίας για λόγους ρατσιστικών διακρίσεων, φυλής, φύλου, θρησκείας κ.α.

Τα κίτρινα καπέλα - Εκδόσεις Πατάκη

Η υπέροχη εικονογράφηση από την ίδια τη συγγραφέα είναι ένα έργο τέχνης το οποίο συμπληρώνει την ιστορία και αναδεικνύει τον τρυφερό και διδακτικό χαρακτήρα της.

Το βιβλίο είναι βραβευμένο από το ελληνικό τμήμα της ΙΒΒΥ - Κύκλος του ελληνικού παιδικού βιβλίου για το 2018 (βιβλία που εκδόθηκαν το 2017)

2) Ο ΜΟΛΣΑ ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ - Εκδόσεις Καλέντης  

Ηλικίες από 8 ετών

Ο Μόλσα είναι ο σκύλος μιας οικογένειας με δύο μικρά παιδιά. Η μυρωδιά της Γιάνικα, τα χάδια και γαργαλητά που τον γεμίζουν εκείνη και ο μικρότερος αδερφός της ο Μίρεκ κάνουν τον Μόλσα ευτυχισμένο. Έχει πια χρόνια να τους δει μα είναι αδύνατο να τους ξεχάσει. Αδύνατο να ξεχάσει και όσα τρομερά συνέβησαν και τους χώρισαν• τη σειρήνα, τη βόμβα, τα ερείπεια του σπιτιού. Ο Μόλσα έμεινε μόνος χωρίς τους ανθρώπους του, χωρίς να ξέρει τίποτα για τον κόσμο δίχως εκείνους...

Η επιβίωση όμως είναι πανίσχυρο ένστικτο για όλα τα ζωντανά πλάσματα. Έτσι ο Μόλσα με τους τέσσερεις νέους σκύλους φίλους του ξεχύνονται στον αγώνα της καθημερινότητας. Ανάμεσα στα σκηνικά που στήνει ο πόνος και η πείνα, ο Μόλσα αναζητά πάντα τη μυρωδιά των ανθρώπων του, των παιδιών του, που κάπου ίσως βρίσκονται και τον κόσμο και τον περιμένουν.📚

Ο Μόλσα στα ίχνη της ευτυχίας - Εκδόσεις Καλέντης

Τρυφερό και απίστευτα συγκινητικό, το υπέροχο αυτό βιβλίο κερδίζει τον αναγνώστη από την πρώτη σελίδα. Η εξιστόρηση γίνεται μέσα από τα μάτια ενός σκύλου και η αθωότητα της οπτικής του φανερώνει αφτιασίδωτη όλη την αγριότητα του πολέμου και τις δυστυχίες που αυτός φέρνει στον κόσμο. Ο Μόλσα είναι χαρακτήρας τρομερά ευαίσθητος και παρόλο που οι αποφασίσεις του καθοδηγούνται πάντα από το ένστικτο, στο βάθος  παραμονεύει πάντα η αγάπη.

Οι περιπέτειές του η πείνα και οι κακουχίες δεν τον μετατρέπουν σε αγρίμι, αντίθετα τον κάνουν πιο σοφό και χιλιάδες φορες πιο τρυφερό. Έτσι έμμεσα στον Μόλσα ο συγγραφέας ενσωματώνει όλους εκείνους που έζησαν τη δυστυχία ενος πολέμου (και μιας ακραίας καταστροφής) αλλά βγήκαν στο τέλος μέσα από αυτόν δυνατότεροι και πιο ζωντανοί από κάθε άποψη.

Οι δευτερεύοντες χαρακτήρες στο βιβλίο έχουν υψηλά επίπεδα επικοινωνίας και ενσυναίσθησης και είναι όλοι μοναδικοί. Οι φίλοι του Μόλσα όπως και ο ίδιος βάβαια μας θυμίζουν διακριτικά την αυθεντικότητα των συναισθημάτων και την αφοσίωση των ζώων, που ορμούν με αυτοθυσία για να σώσουν τους αγαπημένους τους σε κάθε κίνδυνο 

Παράλληλα με το κείμενο οι λιτές πανέμορφες εικόνες του εικονογράφου Απέλ ενσωματώνονται ομαλά στο σύνολο και το συνολικό αποτέλεσμα είναι συγκινητικό και απολύτως γοητευτικό.

3) ΟΙ ΒΑΛΙΤΣΕΣ ΤΟΥ ΑΟΥΣΒΙΤΣ - Εκδόσεις Κέδρος

Ηλικίες από 10 ετών

Όταν οι Γερμανοί ναζί κατακτούν τη μια μετά την άλλη της χώρες της Ευρώπης, οι οικογένειες των Εβραίων βρίσκονται σε δυσμένεια. Οι ενήλικες χάνουν τη δουλειά τους και τα παιδιά εκδιώχνονται από το σχολείο τους. Παράλληλα βιώνουν τον ακραίο κοινωνικό αποκλεισμό από τους γείτονες, τους φίλους και όλους τους συμπολίτες τους που φοβούνται πως θα έχουν επιπτώσεις από τους κατακτητές αν συναναστρέφονται με τους Εβραίους. Σύντομα θα χρειαστεί να φτιάξουν μια βαλίτσα. Μια βαλίτσα με λίγα πράγματα που θα πάρουν μαζί τους στο Άουσβιτς...📚

Μέσα από σύντομα και απόλυτα συγκινητικά διηγήματα η Ντανιέλα Παλούμπο συμπυκνώνει τη αθώα άγνοια των παιδιών, την έκπληξη και τον τρόμο που νιώθουν καθώς βρίσκονται στην τρομερή περιδύνηση των απίστευτων γεγονότων που βιώνουν κατά τη δίωξη των οικογενειών τους από τους ναζί.

Οι βαλίτσες του Άουσβιτς - Εκδόσεις Κέδρος

Το βιβλίο είναι μοναδικό καθώς δείχνει να συναντιούνται στο ίδιο νοερό κέντρο άνθρωποι από διαφορετικά σημεία του κόσμου που έτυχε να γεννηθούν σε μια εποχή που ο ρατσισμός και η ακραία βία επικρατούσαν στην Ευρώπη. Στις βαλίτσες τους όλοι κουβαλούν τις αναμνήσεις, τις αγωνίες και τις ελπίδες τους και ταξιδεύουν μαζί τους στο σκοτεινό και τρομακτικό άγνωστο.

Το ύφος της γραφής της Παλούμπο είναι βαθύτατα συναισθηματικό, σε ορισμένες μάλιστα ιστορίες θα έλεγα σπαρακτικό. Χωρίς διάθεση υπερβολής αλλά ούτε και ωραιοποίησης η συγγραφέας περιγράφει το δράμα των παιδιών μέσα στον πόλεμο, την απώλεια της παιδικότητας την αγωνία για την επιβίωση πολλές φορές χωρίς τη ενήλικη φροντίδα και προσοχή.

 

Είναι ένα βιβλίο που θα μείνει αξέχαστο στο μυαλό και τη μνήμη των παιδιών όσα χρόνια κι αν περάσουν και θα αποκαλύψει στα μάτια τους τον βαθιά αμοραλιστικό χαρακτήρα του πολέμου, του μέγιστου αυτού ανθρωποφαγικού παραλογισμού.

 

4) ΤΑ ΔΥΟ ΣΤΟΜΑΤΑ - Εκδόσεις Μεταίχμιο

Ηλικίες από 12 ετών

Ο Στέφαν είναι ένας ανήσυχος και ρομαντικός έφηβος. Είναι Γερμανός αλλά από μικρός μαθαίνει ελληνικά, παράξενη επιθυμία του παππού του, του Ούβε που πολέμισε κάποτε ως στρατιώτης του Χίτλερ στην Ελλάδα.

Ο Ούβε ποτέ δεν μιλούσε για εκείνα τα χρόνια, μόνο αρχαίους μύθους και ιστορίες από τα έπη του Ομήρου διηγούνταν στο Στέφαν από τότε που ήταν μικρός.
Την εποχή που ο Στέφαν επιλέγεται να ερθει στην Ελλάδα με ένα πρόγραμμα ανταλλαγής μαθητών, ο Ούβε είναι εντελώς τυφλός κλεισμένος σε ίδρυμα με τα νεύρα του τσακισμένο από άγνωστες Ερινύες.
Με το παλιό ημερολόγιο του παππού του στις αποσκευές του, ο Στέφαν φτάνει  ανυποψίαστος στο σταυροδρόμι. Εκεί στα "Δύο στόματα" το παρόν, το παρελθόν, η Ιστορία, το μίσος και η συγχώρεση μπλέκονται σε ένα παράξενο συνονθύλευμα συναισθημάτων και σε απρόσμενες αποκαλύψεις καλά κρυμμένων μυστικών.📚

Τα δύο στόματα - Εκδόσεις Μεταίχμιο

Εμπλουτισμένο με έντονο συναισθηματικό φορτίο, το εφηβικό μυθιστόρημα της Κατερίνας Δημοκά αποτελεί μια υπέροχη πρόταση που δεν απευθύνεται μόνο σε έφηβους αλλά και σε ενήλικες αναγνώστες. Η γραφή της δημιουργεί μια ατμόσφαιρα γύρω από τους ήρωες που μοιάζει να είναι αφοπλιστικά οικεία ακόμα κι αν αναφέρεται στο μακρινό παρελθόν. Πρωταγωνιστής είναι ο Στέφαν, όμως καθώς προχωράμε στην ανάγνωση του ημερολογίου του παππού του, εκείνος αναδεικνύεται ως ο τραγικός κεντρικός ήρωας της ιστορίας και ο συνδετικός κρίκος των φοβερών γεγονότων και των συγκλονιστικών αποκαλύψεων που συνδέουν την οικογένεια των δύο ανδρών με την Ελλάδα και το Διστομο.
Αυτός, ο Ούβε, σαν άλλος Οιδίπους τυφλώθηκε από μια πάθηση νευρικής φύσεως μη μπορώντας να αντέξει το βάρος και τις τύψεις από τις τρομερές πράξεις των ναζιστών που με αφοσίωση ακολουθούσε στη διάρκεια του πολέμου.

Μέσα από το βιβλίο κάνουμε μια βουτιά στο συναισθηματικό κόσμο ενός εφήβου, που αναζητά το παρελθόν της οικογένειάς του, καθώς περιπλανόμαστε μαζί του στα μέρη που οι συμπατριώτες του κάποτε έφεραν τον σπαραγμό και το θάνατο.

Παρόλο που οι περιγραφές αποτελούν προϊόν μυθοπλασίας, είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα, στα φοβερά λεπτά, στα αγωνιώδη δευτερόλεπτα, στην κόψη του ξυραφιού που χώριζε τη ζωή από το θάνατο τις ώρες που οι Γερμανοί εξαπέλυσαν τη μανία τους στο τραγικό χωριό της Βοιωτίας. Το τραγικό Δίστομο είναι από τις περιοχές που έχουν ταυτιστεί στη συλλογική συνείδηση των Ελλήνων με τη φρίκη της γερμανικής κατοχής. Οι εξιστόρηση όμως της φοβερής του μοίρας μέσα από τα μάτια ενός Γερμανού, φανερώνει το ανθρώπινο πρόσωπο της Ιστορία. 

5) ΘΩΜΑΣ Q-BIT - Εκδόσεις Πατάκης  

Hλικίες 12+

Ο Θωμάς είναι λάτρης και γνωστής των υπολογιστών, ένας νεαρός χάκερ που πιστεύει ότι οι νέοι παίζουν πολεμικά παιχνίδια στον υπολογιστή τους για να ζήσουν την αδρεναλίνη και τον ηρωισμό των μαχών. Τα δεδομένα σύντομα αλλάζουν και ο Θωμάς θα βρεθεί ταξιδιώτης στο χρόνο στην άνοιξη του 1944 . Μέσα στη δίνη του Β' Παγκοσμιου Πολέμου θα μάθει από πρώτο χέρι τι εστί πραγματικός πόλεμος σε μια πραγματικότητα που θα αλλάξει όχι μόνο τον ίδιο αλλά και τους αγαπημένους του.📚

Θωμάς Q-Bit - Εκδόσεις Πατάκης

Ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος στο βιβλίο αυτό χρησιμοποιεί την επιστημονική φαντασία και την αγάπη των νέων για τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ως βήμα για να αφηγηθεί μια αντιφασιστική περιπέτεια με έναν τρόπο που μπορει να αγγίξει τις ευαίσθητες χορδές της εφηβικής ευφυΐας.

Η προσωπικότητα του νεαρού πρωταγωνιστή αλλά και των φίλων του, συμπυκνώνει εύστοχα τον κάθε έφηβο που είναι έξυπνος και τολμηρός και που, αν και καλόκαρδος, μπορεί να γίνει αλαζόνας και επιπόλαιος, που μπορεί να παρασυρθεί και να μπλέξει. 

Μέσα από την ιστορία αναδεικνύεται η αγνότητα της εφηβικής ψυχής που αναζητά με πείσμα την αλήθεια, που πέφτει και ξανασηκώνεται, που εχει το θάρρος να αναθεωρεί και ωριμάζει στο πνεύμα και την καρδία. Ο νερός αναγνώστης ταυτίζεται εύκολα με το Θωμά και ακολουθεί μαζ.ι του τα χνάρια μιας δύκολης διαδρομής που συνδέει το μέλλον με το παρελθόν με αναπάντεχο τρόπο. Η φιλία, ο έρωτας, η οικογένεια αλλά και οι απίστετες εμπειρίες που βιώνει σμιλεύουν την προσωπικότητά του και καθορίζουν τον πυρήνα της ύπαρξής του.

Η συναρπαστική  περιπέτεια του Θωμά στο χωροχρόνο, τα συνταρακτικά γεγονότα που βιώνει, οι αποκαλύψεις, οι αναθεωρήσεις, οι επαναπροσδιορισμοί όλων των ηρώων, κρατούν το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα. Τα μηνύματα του βιβλίου είναι σπουδαία και διαχρονικά και γι' αυτό είναι ένα έξοχο ανάγνωσμα όχι μόνο για έφηβους αλλά και για οποιονδήποτε από 12 ετών περίπου και πάνω.

                                  -.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-

Μπορείτε ακόμα να αναζητήσετε τους τίτλους:

- Το αγόρι με τη ριγέ πιτζάμα - Ψυχογιός

- Ο πόλεμος που έσωσε τη ζωή μου - Παπαδόπουλος

- Έρικα - Καλειδοσκόπιο

- Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου (και σε graphic novel) - Μεταίχμιο

- Ένα κορίτσι στο Άουσβιτς - Καλέντης

- Άννα Φρανκ (και σε graphic novel) - Πατάκης

 

- Η κλέφτρα των βιβλίων - Ψυχογιός

Για πολλές ακόμα βιβλιοπροτάσεις με πλήρεις παρουσιάσεις και φωτογραφίες από το εσωτερικό των βιβλίων αλλά και σχόλια αναγνωστών ακαλουθήστε με στα μέσα δικτύωσης 

στο Instagram https://www.instagram.com/biblia_gia_ta_paidia/?hl=el

στο Facebook και στο Tik Tok