Ο Μικρός Πρίγκιπας γίνεται ...80 ετών - Διαβάζουμε τη συλλεκτική έκδοση του βιβλίου
Ο ΜΙΚΡΟΣ ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ του Αντουάν ντε Σαιντ Εξιπερί -
80 χρόνια από την πρώτη έκδοσή του
«Και να το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό.
Δε βλέπεις σωστά παρά με την καρδιά.
Την ουσία δεν τη βλέπουν τα μάτια.»
Ο Μικρός Πρίγκιπας, είναι αναμφίβολα από εκείνα τα βιβλία που μένουν αξέχαστα στον αναγνώστη, ίσως γιατί καταφέρνει να μιλήσει κατευθείαν στην καρδιά του, εκεί που όλα είναι απλά και ξεκάθαρα.
Στο ταξίδι του στο σύμπαν και στη Γη, τα κακώς κείμενα του κόσμου ξεγυμνώνονται κι αποκαλύπτουν τη μιζέρια τους, ενώ στον αντίποδα η καλοσύνη, η φροντίδα, η ευγένεια, η γνώση, η αγάπη, η ελπίδα, φωτίζονται εντυπωσιακά με την αλήθεια τους να λάμπει πεντακάθαρη, αφού παρουσιάζεται μέσα από την αγνή ματιά ενός παιδιού.
Λίγα λόγια για την υπόθεση του βιβλίου:
Ο μικρός πρίγκιπας ζούσε για πολύ καιρό απομονωμένος στο δικό του ατομικό παράδεισο. Εκεί γεννήθηκε κάποτε το λουλούδι του, το πιο όμορφο και μοναδικό πλάσμα σε ολόκληρο το σύμπαν, που από την πρώτη στιγμή το θαύμασε και το αγάπησε. Ωστόσο, παρόλη την αφοσίωσή του στο λουλούδι του, το αγόρι παρέμενε ανήσυχο, το πνεύμα του αποζητούσε να γνωρίσει ό,τι άλλο υπάρχει εκεί έξω, πέρα από την εναλλαγή της μέρας και της νύχτας και τη ρουτίνα της φροντίδας του μικρού του πλανήτη.
Ένα μικρό παιδί δεν μπορεί να καταλάβει τους μεγάλους, τον ορθολογισμό που πνίγει τη φαντασία τους. Μεγαλώνοντας γίνεται ο ίδιος ένας ενήλικας εργατικός κι αναπόφευκτα ρεαλιστής, ο οποίος ωστόσο κρύβει πάντα μέσα του το μικρό ονειροπόλο εαυτό του. Αφού δεν μπόρεσε ή δεν τόλμησε να γίνει καλλιτέχνης, διάλεξε το επάγγελμα του πιλότου.
Κάποτε ο πιλότος αναγκάζεται να προσγειώσει το αεροπλάνο του στην έρημο λόγω βλάβης. Τότε κάνει μια απρόσμενη γνωριμία με ένα μικρό παράξενο αγόρι που περιπλανιέται μόνο του στην ίδια περιοχή. Είναι ο μικρός πρίγκιπας που έρχεται από έναν άγνωστο απομακρυσμένο μικροσκοπικό πλανήτη που περιστρέφεται γύρω από κάποιο εξίσου μακρινό αστέρι.
Μεταξύ τους γεννιέται μια τρυφερή φιλία, ο πιλότος απολαμβάνει τις διηγήσεις του μικρού αγοριού για το διαγαλαξιακό ταξίδι του, για τις γνωριμίες που έκανε στους πλανήτες από τους οποίους πέρασε και για όσα έμαθε έπειτα στην περιπλάνησή του στη Γη.
Ένας χρόνος έχει περάσει σχεδόν από τότε που ο μικρός πρίγκιπας ταξιδεύει και η νοσταλγία για τον πλανήτη του, για το ένα και μοναδικό λουλούδι που τον περιμένει εκεί, τον κάνει ολοένα πιο μελαγχολικό και κουρασμένο. Το αεροπλάνο τελικά φτιάχνεται, μα πριν φύγει ο πιλότος, ο μικρός του φίλος θα τον αποχαιρετήσει πρώτος γιατί το αστέρι του βρίσκεται ξανά σε κατάλληλη θέση για το ταξίδι της επιστροφής. Όμως ο πλανήτης του είναι μακριά, τόσο μακριά που το σώμα του είναι πολύ βαρύ για να το κουβαλήσει ως εκεί. Το φίδι μπορεί να τον βοηθήσει να ταξιδέψει ανάλαφρος, το λουλούδι του τον περιμένει, ο χρόνος έχει τελειώσει.
Έτσι ο μικρός πρίγκιπας, σοφός και γεμάτος εμπειρίες, επιστρέφει στ’ αστέρια. Οι δύο φίλοι έχουν υποσχεθεί ο ένας στον άλλον αιώνια αφοσίωση, η αληθινή φιλία άλλωστε χαράσσει τις όμορφες στιγμές στη μνήμη με τέτοιο τρόπο που δεν ξεθωριάζουν με το χρόνο και την απόσταση. Κι επειδή η αγάπη μπορεί να φτάσει ως την άκρη του σύμπαντος, το καμπανιστό γέλιο του μικρού πρίγκιπα θα διασχίζει τον έναστρο νυχτερινό ουρανό κάθε βράδυ και θα κάνει πεντακόσια εκατομμύρια αστέρια να γελούν για χατίρι του φίλου του.
Βιβλιοπαρουσίαση - προσωπική άποψη: Ειρήνη Κούτμου
Σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια Brittanica «o μικρός πρίγκιπας ταξιδεύει στο σύμπαν για να αποκομίσει σοφία». Το ταξίδι του τον φέρνει σε κόσμους άγνωστους και σε επαφή με ανθρώπους και άλλα ζωντανά πλάσματα που του έδωσαν πολύτιμα μαθήματα για τη ζωή και για την αξία της ίδιας της ύπαρξης. Η περιπέτειά του σηματοδοτεί την πορεία του ατόμου προς την ωριμότητα, μέσα από αναζητήσεις φιλοσοφικές και προβληματισμούς που αφορούν την ηθική και την αυτογνωσία.
Με το ξετύλιγμα της διήγησης, ο αναγνώστης γνωρίζει καλύτερα τον ήρωα που είναι ένα ευγενικό και θαρραλέο αγόρι και έμμεσα ενθαρρύνεται ο ίδιος να έχει αυτοπεποίθηση και δημιουργική φαντασία, να σχεδιάζει τα δικά του μεγάλα ταξίδια, να πιστεύει στο καλό και να δείχνει καλοσύνη.
Με το ξετύλιγμα της διήγησης, ο αναγνώστης γνωρίζει καλύτερα τον ήρωα που είναι ένα ευγενικό και θαρραλέο αγόρι και έμμεσα ενθαρρύνεται ο ίδιος να έχει αυτοπεποίθηση και δημιουργική φαντασία, να σχεδιάζει τα δικά του μεγάλα ταξίδια, να πιστεύει στο καλό και να δείχνει καλοσύνη.
Ο μικρός πρίγκιπας ζούσε για πολύ καιρό απομονωμένος στο δικό του ατομικό παράδεισο. Εκεί γεννήθηκε κάποτε το λουλούδι του, το πιο όμορφο και μοναδικό πλάσμα σε ολόκληρο το σύμπαν, που από την πρώτη στιγμή το θαύμασε και το αγάπησε. Ωστόσο, παρόλη την αφοσίωσή του στο λουλούδι του, το αγόρι παρέμενε ανήσυχο, το πνεύμα του αποζητούσε να γνωρίσει ό,τι άλλο υπάρχει εκεί έξω, πέρα από την εναλλαγή της μέρας και της νύχτας και τη ρουτίνα της φροντίδας του μικρού του πλανήτη.
Σχεδίασε και τακτοποίησε τα πάντα όσο καλύτερα μπορούσε πριν αναχωρήσει, μα μέσα του πάντα ήξερε ότι θα επέστρεφε στη δική του μικρή γωνιά του σύμπαντος, στο μοναδικό του τριαντάφυλλο, εκείνο που μπορούσε να ξεχωρίσει ανάμεσα σε αμέτρητα παρόμοια άλλα.
«Αν κάποιος αγαπάει ένα λουλούδι που είναι ένα και μοναδικό στα εκατομμύρια και εκατομμύρια των άστρων, αυτό και μόνο φτάνει για να’ ναι ευτυχισμένος όταν κοιτάζει τα’ άστρα. Συλλογιέται «Το λουλούδι μου είναι κάπου εκεί …». Μα αν τ’ αρνί φάει το λουλούδι, θα’ ναι γι’ αυτόν σαν να έσβησαν όλα τα άστρα ξαφνικά!
Ο ξεχωριστός ήρωας με τα χρυσαφένια μαλλιά λειτουργεί για τον αναγνώστη ως σύμβολο της αιώνιας ανάγκης του ανθρώπου να μαθαίνει, του παιδιού που οδηγείται στην ωριμότητα παρατηρώντας προσεκτικά τον κόσμο και αποκρυσταλλώνοντας οτιδήποτε πραγματικά έχει αξία στη ζωή και στις διαπροσωπικές σχέσεις. Ωστόσο, παρόλο που ο μικρός πρίγκιπας είναι ένας τολμηρός διαγαλαξιακός ταξιδευτής, το πάθος του για ανακάλυψη δεν υπονομεύει το αίσθημα της ευθύνης για το νόστο, αφού στον τόπο του μένει κάποιος που αγαπά και που δεσμεύτηκε να φροντίζει.
Η τρυφερή καρδιά του μικρού πρίγκιπα τροφοδοτεί την καλοσύνη και τη θετική διάθεση που δείχνει σε όποιον συναντά, ενώ χαρακτηριστικό της διάνοιάς του αποτελεί η ικανότητα να αναζητά λύσεις με οδηγό τη φαντασία σε προβλήματα ρεαλιστικά. Με το ξετύλιγμα της διήγησης, καθώς ο αναγνώστης γνωρίζει καλύτερα τον ήρωα και διαπιστώνει ότι είναι ένα εξαιρετικά ευγενικό και θαρραλέο αγόρι, έμμεσα ενθαρρύνεται ο ίδιος να έχει αυτοπεποίθηση και δημιουργική φαντασία, να σχεδιάζει τα δικά του μεγάλα ταξίδια, να πιστεύει στο καλό και να δείχνει καλοσύνη.
Μέσα από τη γοητευτική προσωπικότητα του μικρού ήρωα του ο ντε Σαιντ-Εξιπερί φαίνεται να αποτυπώνει τη δική του φιλοσοφία για τη ζωή, την αξία της αγάπης, τη φιλίας, της υπομονής, της αφοσίωσης, της ελπίδας, ενώ παράλληλα παρατηρεί με κριτική ματιά τον κόσμο των ενηλίκων που συμβιβάζονται σε δεσποτικές εξουσίες, υποτάσσονται στο χρήμα, ζουν χωρίς φαντασία και όραμα, καταπιέζουν ελευθερίες και συνθλίβουν τη διαφορετικότητα.
Δεν είσαι ακόμα για’ μένα παρά ένα παιδί, όμοιο μ’ άλλα εκατό χιλιάδες παιδάκια [είπε η αλεπού]... Αλλά αν με εξημερώσεις, θα’ χουμε ανάγκη ο ένας τον άλλον, Θα‘ σαι για μένα μοναδικός στον κόσμο. Και θα’ μαι για σένα μοναδική στον κόσμο…»
Μέσα από τη γοητευτική προσωπικότητα του μικρού ήρωα του ο ντε Σαιντ-Εξιπερί φαίνεται να αποτυπώνει τη δική του φιλοσοφία για τη ζωή, την αξία της αγάπης, τη φιλίας, της υπομονής, της αφοσίωσης, της ελπίδας, ενώ παράλληλα παρατηρεί με κριτική ματιά τον κόσμο των ενηλίκων που συμβιβάζονται σε δεσποτικές εξουσίες, υποτάσσονται στο χρήμα, ζουν χωρίς φαντασία και όραμα, καταπιέζουν ελευθερίες και συνθλίβουν τη διαφορετικότητα.
Κλασικό και ταυτόχρονα σύγχρονο, το έργο αναζητά απαντήσεις σε βασικά φιλοσοφικά ερωτήματα, γι’ αυτό και δεν είναι σπάνιο να επιστρέφει κανείς σε αποσπάσματα ή φράσεις του με διάφορες συλλογιστικές αφορμές. Υμνεί την αγνή παιδικότητα, την καθαρότητα του βλέμματος, πριν το μπολιάσει η ενηλικίωση με τον ορθολογισμό της, πριν το διαβρώσει ο φόβος της αποτυχίας, η ανασφάλεια του λάθους και η ανάγκη για επιβεβαίωση από το κοινωνικό περίγυρο. Γιατί αυτά είναι συναισθήματα που συρρικνώνουν την ανάγκη για αυτοπροσδιορισμό όπως τον ορίζουν πάνω απ’ όλα οι προσωπικές επιθυμίες.
Ο μικρός πρίγκιπας χαμογέλασε. «Δεν είσαι τόσο δυνατό. Ούτε καν πόδια δεν έχεις. Δεν μπορείς καν να ταξιδέψεις»
«Μπορώ να σε πάω πιο μακριά απ’ ότι θα σε πήγαινε ένα καράβι» είπε το φίδι… «Όποιον αγγίζω τον επιστρέφω γύρω στη γη απ’ όπου βγήκε»… «Μπορώ να σε βοηθήσω αν κάποτε νοσταλγήσεις πολύ τον πλανήτη σου»
Είναι αναμφίβολα από εκείνα τα βιβλία που μένουν αξέχαστα, ίσως γιατί καταφέρνει να μιλήσει κατευθείαν στην καρδιά του αναγνώστη, εκεί που όλα είναι ξεκάθαρα∙ τα κακώς κείμενα του κόσμου ξεγυμνώνονται κι αποκαλύπτουν τη μιζέρια τους ενώ στον αντίποδα το μεγαλείο της αγάπης και της καλοσύνης φωτίζεται εντυπωσιακά με την αλήθεια του να λάμπει πεντακάθαρη μέσα από την αγνή ματιά ενός παιδιού.
Στο σύνολο είναι ένα ανάγνωσμα που υμνεί την αγνή παιδικότητα, την καθαρότητα του βλέμματος πριν το μπολιάσει η ενηλικίωση με τον ορθολογισμό της, πριν το διαβρώσει ο φόβος της αποτυχίας, η ανασφάλεια του λάθους και η ανάγκη για επιβεβαίωση από τον κοινωνικό περίγυρο.
Όταν θα κοιτάζεις τη νύχτα τον ουρανό, αφού θα βρίσκομαι σ’ ένα από αυτά (τ’ αστέρια), αφού θα γελώ σ’ ένα από αυτά, θα είναι τότε για’ σένα σαν να γελάνε όλα τ’ αστέρια…
Εσύ θα’ χεις αστέρια που θα ξέρουν να γελάνε!
Ανάμεσα στα φοβερά βίαια γεγονότα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ο ντε Σαιντ-Εξιπερί δημιούργησε το έργο αυτό που μόνο τρυφερότητα και καλοσύνη εκπέμπει. Ο ίδιος υπήρξε ένας αφοσιωμένος και φλογερός αγωνιστής που πολέμησε στην πρώτη γραμμή ως πιλότος καταδιωκτικού αεροσκάφους κι όμως, μέσα στη βαρβαρότητα του πολέμου κατάφερε με τη λογοτεχνία του να προσδώσει ειδικό βάρος στην ανθρωπιά και την αγάπη, γεγονός που υπογραμμίζει ακόμα περισσότερο τη σημασία και τη διαχρονική αξία του έργου.
Ο Μικρός Πρίγκιπας βρίσκεται εδώ και δεκαετίες στις πρώτες θέσεις των πιο πολυδιαβασμένων βιβλίων όλων των εποχών. Για τα 80 χρόνια που κλείνουν φέτος από την πρώτη έκδοση του βιβλίου, οι εκδόσεις Ψυχογιός κυκλοφόρησαντον Απρίλιο μια νέα επετειακή με την υπογραφή του πολυβραβευμένου Κρις Ριντέλ στην εικονογράφηση.
Το αποτέλεσμα στις εικόνες του είναι πολύ ξεχωριστό, με το χαρακτηριστικό στιλ του Ριντέλ με τα ασπρόμαυρα σκίτσα με πενάκι που θυμίζουν χαρακτικό, να εναλλάσσονται με εικόνες πολύχρωμες που εκπέμπουν απαράμιλλη παιδικότητα, τόσο ταιριαστή με το χαρακτήρα του βιβλίου. Όπως αναφέρει στον πρόλογο ο καλλιτέχνης, δεν θέλησε να αντικαταστήσει τον εικονογράφο Σαιντ-Εξιπερί παρά προσπάθησε κατά κάποιο τρόπο να γίνει το τρίτο πρόσωπο στην ιστορία, παρατηρώντας σιωπηλά τον πιλότο και το μικρό πρίγκιπα, θέλοντας να εικονογραφήσει τον ίδιο τον συγγραφέα καθώς δημιουργούσε τα σκίτσα και τις ζωγραφιές του για το βιβλίο.
Από τις εκδόσεις Ψυχογιός μπορεί κανείς να βρει επίσης σε πολλές άλλες εκδοχές το βιβλίο του Μικρού Πρίγκιπα ∙ στην κλασική με τα σκίτσα του ίδιου του Σεντ- Εξιπερί, αλλά και σε τίτλους για τα μικρότερα παιδιά, στους οποίους το κείμενο να είναι κατάλληλα διασκευασμένο και με όμορφες ιδιαιτέρως καλλιτεχνικές εικονογραφήσεις να το συνοδεύουν, ώστε οι μικροί μας φίλοι να απολαύσουν τον αγαπημένο Μικρό Πρίγκιπα σε ανάγνωση ξεκούραστη και ευχάριστη.
Μπορείτε να δείτε τα βιβλία στη ιστοσελίδα των εκδόσεων στο σύνδεσμο
ή ακόμα καλύτερα, αν είστε στη Αθήνα, να τα ξεφυλλίσετε στον φανταστικό και απόλυτα φιλικό στα παιδιά χώρο του βιβλιοπωλείου του Ψυχογιού στο κέντρο της Αθήνας (οδός Εμμανουήλ Μπενάκη 13-15) και να διαλέξετε ποιο σας αρέσει καλύτερα!
Πολύ ενδιαφέρον έχει επίσης το podcast του κυρίου Χρήστου Δημόπουλου σχετικά με τον Μικρό Πρίγκιπα, στο οποίο γονείς και παιδιά ανακαλύπτουν και αποκαλύπτουν τα κρυφά νοήματα του κλασικού πάντα επίκαιρου και αγαπημένου έργου!
(https://www.psichogios.gr/el/mikros-prigkipas-80xronwn → podcast στο τέλος της σελίδας)
Μπορείτε αν θέλετε να διαβάζετε τις βιβλιοπροτάσεις μου και στα social media:
Instagram @biblia_gia_ta_paidia
Facebook @paidikaibiblio
TikTok @paidikaibiblio
[Σημείωση: Τα αποσπάσματα του Μικρού Πρίγκιπα που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο και οι εικόνες προέρχονται από την επετειακή έκδοση των εκδόσεων Ψυχογιός με τα σκίτσα του Κρις Ριντέλ και τη μετάφραση του Δημήτρη Ζορμπαλά]
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου